Klas 4: Recensie, Spijkerschrift, Kader Abdolah

Recensie

Spijkerschrift

Kader Abdolah

Uitgeverij De Geus, Breda

© 2000

379 pagina’s

ISBN 90 445 0137 2

Hossein Sadjadi Ghaemmaghami Farahani, alias Kader Abdolah, schreef dit boek toen hij twaalf jaar in Nederland woonde. Hij groeide op in Iran, waar hij leefde in een streng islamitische familie. Zijn vader was een doofstomme tapijtreparateur; hij zelf wilde schrijver worden. Dat is waarom hij reeds vanaf zijn twaalfde levensjaar begon met het lezen van westerse literatuur. Hij studeerde later natuurkunde aan de uni-versiteit van Teheran en sloot zich aan bij een verboden linkse partij, welke zich verzette tegen het sjahbewind. Hij schreef voor hun partijblad en publiceerde ook twee verhalenbundels, onder de schuilnaam Kader Abdolah, een combinatie van de namen van twee goede vrienden van hem, tevens partijleden. Zij waren beiden geëx-ecuteerd door de Iraanse overheid.

Zijn inspanningen voor ‘de partij’, zoals hij er zelf naar refereert, leidde er toe dat hij noodgedwongen moest vluchten uit Iran. In 1988 kwam hij in Nederland terecht. Hij kreeg een huis in Zwolle toegewezen tot hij uiteindelijk in 2006 gastschrijver werd aan de universiteit van Leiden. Zijn interesse in het Nederlands, vooral opgestoken door bundels van Annie M. G. Schmidt en Neder-landstalige poëzie, maakte dat hij zelf boeken begon te schrijven, net als zijn groot-vader, beroemd in Iran. Zijn werken gaan over het leven in en tussen twee cul-turen en over het leven in de diaspora, de ver-spreiding van een volk over verschillende delen van de wereld.

Het boek Spijkerschrift heeft de E. du Perronprijs gewonnen en er zijn grote verwachtingen van mij aan gekoppeld. De schrijver probeert met dit boek zijn levens-verhaal en de situatie in het Iran aan het einde van de 20^e eeuw over te brengen.

En dat doet hij uitstekend. Aan de hand van hoofdpersonen Aga Akbar en Ismaiel doet Kader Abdolah dit allemaal rustig voor de lezer uit de doeken. Net als die van Abdolah is Aga Akbar, Ismaiels vader, een doof-stomme tapijtreparateur. De belevenissen die zij meemaken, worden gebaseerd op de feiten die daadwerkelijk plaatsvonden rond het betreffende tijdstip. De verhaallijn loopt met betrekking tot Ismaiel, die de aantekeningen die zijn doofstomme vader (in zijn eigen schrift) ontvangt en deze vertaald. Zo kom je geleidelijk te weten wat er speelde in het late Perzië. Dit is een goede en originele manier om dergelijke situaties uit te leggen. Mooi is ook dat je de hele tijd de letterlijke overeenkomsten ziet tussen het leven van Ismaiel en de schrijver zelf.

Kortom, Abdolah zorgde voor een pracht-werk. En dat met een taal die hij zichzelf heeft aangeleerd. Mijn verwachtingen waren hooggespannen en vervolgens ook uit-gekomen. Ik roep u allen op het boek te lezen. Het is namelijk geschikt voor alle typen lezers: een deel geschiedenis, een deel echte roman, een deel poëzie en dat alles met makkelijk taalgebruik. Een boek dat ieder moet lezen. Een boek oprecht geschreven is. Een boek voor in de kast.